Cách xả cót đồng hồ cơ an toàn và nhanh chóng

Để đồng hồ cơ hoạt động bền bỉ và chính xác, việc chăm sóc đúng cách là vô cùng quan trọng, đặc biệt là thao tác xả cót định kỳ. Nếu bạn chưa biết cách xả cót đồng hồ cơ đúng chuẩn, bài viết này của Bệnh Viện Đồng Hồ JSC sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước thực hiện, giúp bạn bảo vệ bộ máy đồng hồ và kéo dài tuổi thọ cho món phụ kiện quý giá của mình.

Hướng dẫn cách xả cót đồng hồ cơ

Phương pháp xả cót tự nhiên (không tháo máy)

Đây là cách đơn giản, an toàn và không cần kỹ thuật chuyên sâu, thường được áp dụng khi người dùng muốn để đồng hồ nghỉ.

Đối với đồng hồ cơ tự động (automatic)

• Tháo khỏi tay và đặt cố định ở nơi yên tĩnh.
• Không đặt lên hộp xoay (watch winder).
• Sau khoảng 36–48 giờ, đồng hồ sẽ tự động ngừng hoạt động khi năng lượng trong dây cót tiêu hết.

Để đồng hồ cơ xả cót tự động từ 36 đến 48 giờ

Đối với đồng hồ cơ lên dây bằng tay (manual)

• Ngưng vặn cót và không thao tác thêm.
• Sau khi hết năng lượng tích trữ (khoảng 40–50 giờ tùy máy), đồng hồ sẽ dừng.

Phương pháp xả cót thủ công (tháo máy)

Đây là cách xả cót ngay lập tức bằng thao tác kỹ thuật, thường áp dụng khi cần bảo dưỡng, vệ sinh hoặc sửa chữa bộ máy.

• Bước 1: Tháo nắp lưng đồng hồ: Sử dụng dụng cụ mở đáy chuyên dụng. Đảm bảo làm việc trên mặt vải mềm, sạch, trong môi trường không bụi.
• Bước 2: Xác định cụm lên cót: Xác định bánh xe lên cót (ratchet wheel) và lò xo khóa cót (click spring). Hai chi tiết này thường nằm gần cầu chính (main bridge) và rất dễ nhận biết.
• Bước 3: Giữ bánh xe cót và thả khóa cót: Dùng nhíp chống từ giữ nhẹ bánh xe lên cót. Tay còn lại dùng tua vít nhỏ nhấc nhẹ khóa cót lên để tách nó khỏi răng bánh xe. Từ từ thả lỏng bánh xe lên cót, để dây cót nhã năng lượng từ từ đến khi hết.
• Bước 4: Kiểm tra sau khi xả cót: Đảm bảo bánh xe không còn quay. Lò xo cót về trạng thái nghỉ. Không có tiếng động bất thường hoặc lực cản từ các bánh răng.

Cách xả cót đồng hồ cơ trước khi bảo dưỡng hoặc vệ sinh máy bên trong đồng hồ

Đối với cách xả cót đồng hồ cơ bằng cách tháo máy, đòi hỏi người thực hiện cần có đủ chuyên môn và dụng cụ cần thiết. Vì vậy để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ cho đồng hồ, bạn không nên tự ý tháo lắp đồng hồ, tránh gây hư hỏng và ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của đồng hồ.

Khi nào cần xả cót đồng hồ?

Việc xả cót là một phần quan trọng trong quy trình bảo dưỡng đồng hồ cơ, giúp đảm bảo bộ máy hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ. Dưới đây là những trường hợp bạn nên thực hiện cách xả cót đồng hồ cơ:

• Trước khi bảo dưỡng hoặc sửa chữa: Khi tiến hành bảo dưỡng định kỳ hoặc sửa chữa đồng hồ, việc xả hết năng lượng từ dây cót (mainspring) là cần thiết để tránh lò xo bung mạnh, gây hư hại linh kiện bên trong bộ máy.
• Khi đồng hồ hoạt động không ổn định: Nếu đồng hồ của bạn chạy nhanh, chậm bất thường hoặc dừng đột ngột, có thể dây cót đã bị kẹt hoặc mòn. Xả cót trong trường hợp này giúp kiểm tra và khắc phục sự cố kịp thời.
• Khi đồng hồ bị va đập mạnh hoặc nhiễm từ: Sau khi đồng hồ bị rơi hoặc tiếp xúc với từ trường mạnh, việc xả cót giúp đánh giá tình trạng của bộ máy và ngăn ngừa hư hỏng thêm.

Những lưu ý khi xả cót đồng hồ cơ

Việc xả cót đúng cách không chỉ giúp duy trì hiệu suất hoạt động của đồng hồ cơ mà còn kéo dài tuổi thọ của bộ máy. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn cần nắm rõ khi thực hiện cách xả cót đồng hồ cơ:

• Không vặn ngược núm chỉnh giờ để xả cót: Nhiều người nghĩ rằng có thể vặn ngược để xả ngược cót. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn sai và có thể làm hỏng cơ cấu bánh răng, thậm chí gây đứt dây cót.
• Xả cót tự nhiên là cách an toàn nhất: Cách tốt nhất là ngừng đeo hoặc không lên dây, để đồng hồ tự dừng sau 36–48 giờ. Không can thiệp cơ khí nếu không cần thiết.
• Chỉ nên xả cót thủ công khi có kiến thức kỹ thuật: Việc thao tác trực tiếp với bánh cót, lò xo khóa và các bộ phận cơ khí rất nhạy cảm. Bởi sai thao tác có thể gây trượt bánh răng, hỏng trục, lệch cơ cấu thoát.
• Không nên xả cót thường xuyên nếu không cần thiết: Dây cót có độ đàn hồi tốt nhưng không nên để xả hoàn toàn rồi lên lại liên tục nếu không có lý do (ví dụ như cất trữ dài hạn). Điều này có thể làm giảm tuổi thọ và độ ổn định của bộ cót.
• Bảo quản đúng cách sau khi xả cót: Sau khi đồng hồ dừng hẳn, hãy cất trong hộp kín hoặc hộp chống ẩm để tránh bụi bẩn, ẩm mốc, oxi hóa dầu máy. Nếu ngưng sử dụng lâu dài, nên lên cót nhẹ mỗi 2–3 tuần để đảm bảo dầu không bị đông đặc.

Lên cót nhẹ cho đồng hồ khoảng 2-3 tuần sau khi xả cót để tránh dầu bên trong bộ máy bị đông đặc và khô két lại

Cách bảo quản đồng hồ cơ sau khi xả cót

Việc bảo quản đồng hồ cơ đúng cách sau khi xả cót không chỉ giúp duy trì hiệu suất hoạt động mà còn kéo dài tuổi thọ của bộ máy. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn cần nắm rõ:

• Cất giữ đồng hồ trong hộp kính và khô ráo: Sau khi thực hiện cách xả cót đồng hồ cơ, hãy cất giữ đồng hồ trong hộp kín để tránh bụi bẩn và độ ẩm. Sử dụng gói hút ẩm (silica gel) bên trong hộp để duy trì môi trường khô ráo, ngăn ngừa tình trạng gỉ sét và hư hỏng các linh kiện bên trong bộ máy.
• Đặt đồng hồ ở vị trí cố định và an toàn: Khi không sử dụng, nên đặt đồng hồ ở vị trí cố định, tránh để nơi có nguy cơ va đập hoặc rơi rớt. Điều này giúp bảo vệ mặt kính và bộ vỏ khỏi trầy xước, đồng thời giữ cho bộ máy bên trong không bị ảnh hưởng bởi các tác động bên ngoài.

Xem thêm >>> Hướng dẫn cách lên dây cót đồng hồ cơ đơn giản và chính xác

Lời kết

Hiểu và thực hiện đúng cách xả cót đồng hồ cơ không chỉ giúp duy trì độ chính xác mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ cho bộ máy đồng hồ. Dù bạn sở hữu đồng hồ cơ lên dây bằng tay hay đồng hồ cơ tự động, thao tác xả cót đúng cách, kết hợp với bảo quản cẩn thận, sẽ giúp chiếc đồng hồ luôn vận hành mượt mà và bền bỉ theo thời gian. Nếu bạn chưa tự tin trong quá trình thực hiện, đừng ngần ngại tìm đến các trung tâm bảo dưỡng uy tín để được hỗ trợ chuyên nghiệp, đảm bảo giá trị và độ bền vững cho chiếc đồng hồ yêu quý của mình.